Đông y điều trị tai biến mạch máu não PI
Hiện  nay việc tổ chức đơn vị chống đột qụy và điều trị cấp cứu ngày càng tốt  đã giúp bệnh nhân sống sót nhiều hơn và sống lâu hơn, nhưng nếu mức độ  tàn phế không giảm thì đó cũng là gánh nặng cho gia đình và xã hội. 
Đột quỵ thường xảy ra do bệnh tăng huyết áp (chiếm tỷ lệ 80%), xơ vữa  động mạch (XVĐM) 18-25%, các bệnh khác (5%).Theo điều tra của Tổ chức Y t  ế Thê giới, đột quy là một trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu.  Tai 2/3 số quốc gia được khảo sát, tai biến này là 1 trong 3 nguyên nhân  gây tử vong cao nhất. Nếu phát hiện và điều tri sớm, bệnh nhân sẽ được  cứu sông và tránh những di chứng nặng nề
Đột quy (còn gọi là 
           , xuất huyết não) là tình trạng rối loạn chức năng thần  kinh như hôn mê, liệt nửa nguời, nói dở, nuốt bi sặc... Các biểu hiện  này xuất hiện nhanh, đột ngột, thuờng tồn tại trên 24 giờ. Dựa vào tiến  triển của bệnh trong 2-3 tuần đầu, giới chuyên môn chia đột quy thành 5  loại:
- Cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua: Khỏi hoàn toàn truớc 24  giờ. Về sau, bệnh nhân có thể bị tai biến mạch máu não thực sự nếu  không quan tâm đến việc điều tri và phòng ngừa.
- Thiếu máu não có hồi phục: Khỏi hoàn toàn sau 24 giò bị liệt.
- Khỏi một phần và di chứng kéo dài.
- Không hồi phuc hoặc nặng lên liên tục.
- Diễn tiến đến tử vong.
  
Ảnh minh họa 
      
 - Yếu liệt hoặc tê rần ở vùng mặt, tay hoặc chân, đặc biệt là một bên cơ thể, chi một tay hoặc một chân.
- Lú lẫn, rố loạn lời nói hoặc hiểu biết (khó tìm từ hoặc không hiểu từ; nói líu ríu, lắp bắp).
- Không nhìn thấy ở một hay cả hai mắt, hoặc nhin một hóa hai.
- Khó khăn khi bước đi, ứât thâng bằng, chóng mặt hoặc khó phối hợp các động tác.
- Nhức đầu dữ dội mà không biết nguyên nhân. Suy giảm ý thức nhanh chóng. Mất thăng bàng, chóng mặt,nôn, kèm theo nhức đầu.
Trong một số trường hợp, người bệnh vẫn còn tỉnh táo, nhưng đa số bi  giảm sút tri giác (như lơ mơ, ngủ gật, có thể hôn mê). Bệnh nhân có thể  liệt nửa người, liệt mặt và các cơ hầu họng (gây nuốt khó, sặc khi ăn  uống, nói khó), tiểu tiện không tự chủ
    
      
- Liên hệ với trung tâm cấp cứu hoặc bệnh viện gần nhất, nơi có trang bị phương tiện điều tri tai biến mạch máu não.
- Trấn an bệnh nhân.
- Theo dõi thường xuyên tri giác và tình trạng liệt của bệnh nhân.
Đa số bệnh nhân và gia đình không nhận biết được cơn đột quy đang xảy  ra, hoặc không biết là cần cấp cứu ngay khi bệnh khởi phát. Do đó, họ  mất nhiều thời gian cho những phương pứap dân gian như cạo gió, cất  lễ... Những việc này chẳng những không có tác dụng gi mà còn làm giảm cơ  hội chữa khỏi cho bệnh nhân.
Khả năng điều tri tai biến mạch máu  não rát hạn chế, khó khăn và tốn kém. Các thuốc làm tan cục máu đông có  thể khắc phục tình trạng tắc nghẽn mạch máu ở tim và ở não khi cơn đột  quy mới xuất hiện nhưng giá lại rất đắt (gần 20 triệu đồng /mũi). Bệnh  nhân dùng thuốc này phải được theo dõi bằng các kỹ thuật hiện đại và tôn  kém như chụp SPECT hoặc MRI có tiêm thuốc cản quang.
đột quỵ thiếu  máu não cấp là bệnh lý khẩn cấp . Để cứu tế bào não cần đựơc điều trị  tích cực, khẩn trương đặc biệt trong vòng 3 giờ đầu khởi phát bệnh. 
Khi nhập viện, bệnh nhân sẽ được nhanh chóng đánh giá lâm sàng, cận lâm  sàng về sinh hóa, huyết học, đo điện tim ; chụp CT San não hoặc MRI não  ( chụp cắt lớp điện toán hoặc chụp cộng hưởng từ ). Đây là thời gian  cửa sổ để có thể can thiệp có hiệu quả thuốc tiêu sợi huyết rtPA- loại  thuốc mới đã đựơc FDA (Mỹ) công nhận có tác dụng trong trị liệu đột quỵ  thiếu máu não cấp trong 3 giờ đầu. 
Đây cũng là hướng điều trị mới  vừa được áp dụng tại VN cho bệnh nhân đột quỵ. Việc can thiệp bằng rtPA  giúp ngăn chặn tiến triển của bệnh , làm tan cục máu đông phòng ngừa di  chứng tàn phế và tử vong cho người bệnh. Tuy nhiên, chi phí loại thuốc  này vẫn còn khá cao. 
Kết quả dùng thuốc rtPA cho một số bệnh nhân  cho thấy triệu chứng yếu liệt cải thiện tốt ngay trong 24 giờ đầu, hầu  hết phục hồi hoàn toàn khi xuất viện. Thời gian nằm viện rút ngắn từ  6-13 ngày. 
Nguyên tắc điều trị đột quị
Sử lý cấp cứu càng nhanh  càng tốt để ngăn chặn cơn đột quị, Việc cấp cứu sớm có ý nghĩa rất quan  trọng do trong vài giờ đầu mới xảy ra đột quị thường có nhiều biến  chứng đe dọa tính mạng BN nhưng có thể phòng ngừa hay điều trị được
-An thần: tức là làm giảm hưng phấn các tế bào não, từ đó làm giảm lượng oxy tiêu thụ
-Khai khiếu thông mạch: làm cho các mạch máu não thư dãn, dãn ra cục  máu đông thoát đi được, có một sốbệnh viện trên thế giới dùng biện pháp  nong mạch hoặc giải phẫu
-Hoạt huyết tiêu ứ: Dùng thuốc hoạt huyết  tiêu ứ để tiêu trừ những huyết khối, những mảng xơ vữa trong cơ thể.Tai  biến mạch máu não (TBMMN) một bệnh lý gây ảnh hưởng rất lớn đến chất  lượng cuộc sống của người bệnh và gia đình. Để góp phần làm giảm tỷ lệ  tử vong, rút ngắn giai đoạn cấp tính, hạn chế di chứng của bệnh các thầy  thuốc thường dùng đến một số loại thuốc để can thiệp. Một trong những  thuốc thường dùng là an cung ngưu hoàng hoàn và cerebrolysin.  Cerebrolysin có tác dụng tăng cải thiện chuyển hóa của các tế bào thần  kinh, tăng biệt hóa tế bào thần kinh, đảm bảo chức năng thần kinh và bảo  vệ tế bào não, tránh khỏi tổn thương do thiếu máu và nhiễm độc gây ra;  giảm các gốc tự do, tăng hiệu quả sử dụng ôxy trong tế bào thần kinh, có  tác dụng bảo vệ tế bào thần kinh, tác động trên hàng rào máu não, tác  dụng cho các trường hợp thiếuôxy ở tế bào thần kinh (đột quỵ thiếu máu  não) và cải thiện hành vi và khả năng học tập... Thuốc được chỉ định cho  các trường hợp đột quỵ và phục hồi chức năng sau đột quỵ; chấn thương  sọ não và phục hồi sau chấn thương não; sa sút trí tuệ do bệnh mạch não;  bệnh Alzheimer
   theo suckhoedoisong